Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi3
Bugün Toplam28
Toplam Ziyaret789432
Lee Hodgson

Yirmi yıldan beri fırsat buldukça günde ortalama 4-5 kilometre yürürüm. Bu yazıda yürümenin yararlarından bahsedecek değilim. Zaten o konuda birkaç yazım var.

Her zaman aynı doğrultu ve yerlerde yürümüyorum.

19 Temmuz sabahı yürüyüş güzergahım,  Avanos - Ürgüp eski yolu üzerindeydi. Tam tepenin zirvesine yaklaştığımda, anayol dışındaki kıraç arazi içinde bir karavana rastladım. “Ne var bunda?”  diyecek olanlara yazıyı okumaya devam etmelerini öneriyorum.

Karavanın dışında, konuşunca adının Lee olduğunu öğrendiğim 46 yaşında erkek bir İngiliz vardı. Karavan içinde, çalışmaya hazır durumda  singer marka, kolla çalışan 60-70 yıllık eski bir dikiş makinası göze çarpıyordu. Makine üstünde kırpık kumaşlardan yapılma para cüzdanları, öğrenci kalemlikleri, çantalar bulunuyordu. Bozkırın ortasında ben bir yabancı görmekten, Lee ise İngilizce bilen biri ile karşılaşmaktan memnunduk. Lee, elinde tuttuğu parçalara iğne ile dikişler atıyor, küçük süslemeler yapıyordu.  Böyle bir manzara ile karşılaşan her insan gibi LEE’ye sormadan edemedim. Önce ne için bu çalışmaları yaptığını sordum.

“Hobi” dedi.

Endonezya’da bir okul yaptırma projesi olduğunu ve onunla ilgili çalışmalar yaptığını, hayır kurumu oluşturduklarını anlattı. Projenin politik ve dinsel yönü bulunmadığını sorum üzerine söyledi.

Lee, ileri derecede topaldı. Bastonla yürüyor, otomatik vitesli eski bir Mitsubishi kullanıyordu. Musclardys trophy adı verilen çok berbat ve genetikle geçen bir kas hastalığı ile mücadele ediyordu. Ve o durumda hem seyahat ediyor, hem çalışıyordu.

“Bunları okul projesi için mi yapıyorsun?” diye sorunca güldü. Bu işle projemin gerçekleşmeyeceğini biliyorum. Her yerde satabilmek ve insanları inandırabilmek çok güç. Ama Çinlilere, özellikle yılbaşını kutladıkları ayda satış yapıyorum. Sadece bu parçaların geliri ile olmasa da şimdiye kadar hesapta belli bir miktar birikti.” Dedi.

Yalnız,  bu ıssız yerlerde korkup korkmadığını sordum.

“Hayır, korkum sadece yere düşmek. Düşersem hastalığımdan dolayı yardımsız kalkamam.” Dedi.

Hikaye uzun, gerisi bende.

Demem o ki, Avrupalı beyni ve felsefesi farklı. Vicdan ve temiz duygular içinde yaşama bağlılık ve yaşama asılma. Bunu, topluma katkı ve özveri olarak sunma.

Bizde nasıl?

Hüseyin SEYFİ

Köşektaş Köyü'ne Ortaokul Binası İnşa Etme Uğruna Yürütülmüş Çalışmalar

***Köşektaş Köyü'ne ortaokul binası inşa etme ereğiyle, 1975 yılının aralık ayında başlatılan, 1976 yılında sonuçlandırılan çalışmaların kimi safhalarını içeren yazıdır!***

Köşektaş Köyü benim anılarımda önemli bir yer tutar, çünkü orada yaşadığım her bir anı, ömrümü oluşturan karelerin birer parçalarıdır. Onları unutmam, yaşamımdan silip atmam söz konusu olamaz!

1968 yılında kurulan „Köşektaş Köyü Ortaokul Yaptırma ve Yaşatma Derneği’nin“ yöneticileri her ne kadar takdire şayan çalışmalar başlatmış ve yürütmüş olsalar da, yaşadıkları maddi sıkıntılar nedeniyle, ortaokul binasının inşasını başlatamamışlardı. Ortaokul binasının inşası için gerekli olan tüm hazırlıklar tamamlanmış, hatta temel atılmış, ancak bina yapımına başlanamamıştı.

O yıllarda, 1970`li yılların ortalarında, Köşektaş Köyü İlkokulu, her yıl kırkın üzerinde mezun veriyor, mezunların tümüne yakın oranı, orta öğrenimlerini devam ettirebilmek için, çevre il ve ilçelere akın ediyorlardı. Zaten kıt kanaat geçinebilen çoğu aileler, çocuklarının ilkokul sonrası eğitimlerini devam ettirebilmeleri için, çevre il ve ilçelerden, birer - ikişer odalı evler kiralıyor, kiraladıkları o evlere yüksek oranda kira ödüyor, bu da yetmiyor, bir öğretim yılı boyunca, sürekli git - gel yaparak, köy dışında okuttukları çocuklarına yiyecek, içecek ve yakacak taşıyorlardı.

Ailelerinin maddi durumu elvermeyen çocuklar ise, ne kadar yetenekli, ne kadar becerili olurlarsa olsunlar, ilkokul sonrası eğitimlerini devam ettiremiyorlar, ilkokulda aldıkları eğitimle yetinmek zorunda kalıyorlardı. Bu hem kendileri hem de ülkemiz için telafisi olmayan bir kayıptı.

Sorunun kaynağı belliydi. İhtiyaç olmasına rağmen, Köşektaş’ta orta eğitim veren bir kurum yoktu. Bu durum, köy halkını olduğu kadar, beni de rahatsız ediyordu. Bu nedenledir ki, gerek düğün ve cenaze merasimlerinde, gerek cuma hutbelerinde, bu sorunu sürekli canlı tutmaya, köy halkının duyarlılığını artırmaya çalıştım.

Sorunun çözümü de belliydi. Yaklaşık yedi - sekiz yıl önce, nice emek sarfedilerek kazılmış temel bizi bekliyordu. Yapılması gereken, köy halkını, özellikle de yurtdışında bulunan Köşektaşlı kardeşlerimizi güdüleyerek, yeni bir başlangıç yapmaktı. Zaten çok sürmedi. Zamanla hayallerimiz bir bir gerçekleşmeye, bu uğurda yürüttüğümüz faaliyetler, köy halkının büyük bir çoğunluğu nezdinde kabul görmeye başladı.

Bugün gibi hatırlıyorum. 1975 yılının aralık ayıydı. Öğle namazını henüz yeni kıldırmıştım. Cami kapısında Seyit Çavuş (Cesur)’la karşılaştım. Selamlaştıktan, hal hatır ettikten sonra, köy halkının ilkokul binasında toplantı halinde ve bir karar alma aşamasında olduğunu, benim de orada beklendiğimi ifade etti. İkimiz de, vakit kaybetmeden, ilkokula yöneldik. İlkokula vardığımızda, büyük bir kitle toplantı halinde idi. O zamanki dernek yönetiminde olan kimi arkadaşlar, daha okul girişinde bana yönelerek; inşasına devam etme kararı alınan ortaokul binası için ihtiyaç duyulan paranın tedarikini sağlamak amacıyla bir kişiyi görevlendirerek Almanya'ya gönderme kararı aldıklarını, görevlendirilecek o kişinin seçimle belirleneceğini, seçimde yarışacak adayların köy halkının önerisi doğrultusunda önceden belirlendiklerini, belirlenen o adaylar arasında benim de bulunduğumu ilettiler.

Köy halkının bana karşı göstermiş olduğu güven beni hem cesaretlendirmiş hem de gururlandırmıştı. Beni böylesi şerefli bir göreve layık gördüklerinden dolayı oradakilere teşekkür ettikten sonra; mesleğim icabı icra etmem gereken bir görevim olduğunu, bu sebepten dolayı yurtdışı görevinin, zaman sorunu olmayan, başka bir kardeşimiz tarafından üstlenilmesinin daha uygun düşeceğini söyledim. Ancak, oradaki kitle tarafından yapılan yoğun ısrar sonrası, aday olmayı ve seçime katılmayı kabul ettim. Daha sonra seçim için gerekli olan işlemler tamamlandı, kapalı oylama yapıldı. Yapılan kapalı oylama sonrası şahsıma verilen 105 oy gereği, dernek yönetimi tarafından Almanya'ya gitmek için görevlendirilmem gerekirken, kimi dernek yönetim kurulu üyelerinin öne sürdükleri şu gerekçe buna engel teşkil etti: “Gidemez, çünkü dernek yönetim kurulu üyeliği sıfatı yok!”

Bu gelişme üzerine, dernek yönetimdeki diğer arkadaşlar, dernek tüzüğünde yaptıkları bir değişiklikle, dernek yönetim kurulu üyeliği sıfatı edinmemi sağladılar. Yapılan ikinci oylamada, şahsıma verilen 104 oy gereği, aynı oylamada 94 oy alan Mehmet Tandoğan'la birlikte, Almanya'ya gitmek ve yardım toplamak maksatıyla görevlendirildim.

Tüm bu olup bitenlerden sonra, bir yandan pasaport için gerekli evrakların tedarikini sağlamaya başladım, bir yandan da Hacıbektaş İlçe Müftülüğü’ne müracaat ederek, yurtdışına çıkabilmek için, müsaade istedim. O yılların Hacıbektaş ilçe müftüsü sayın Bekir Özcan, bunun ancak yıllık izin hakkımı kullanarak ve yerine getirmekle yükümlü olduğum imamlık görevimi, yurtdışında bulunacağım zaman dilimi süresince, aksatmadan devam ettirebilecek bir vekil göstermem koşuluyla mümkün olabileceğini bildirdi. O yıllarda köyde bu görevi üstlenebilecek Mustafa Özdoğan vardı. Bu durumu kendisiyle konuştum, bir karara bağladım. Mustafa Özdoğan, yurtdışında bulunacağım zaman süresince, imamlık görevini üstlenecek, böylece köy cemaatı imamsız kalmayacaktı. Ben bu işlerle meşgul olurken, dernek yönetimi de mühür, makbuz gibi yardım toplamak için gerekli olan araç ve gereçlerin teminini sağlamaya çalışıyordu.

O günlerde, (Ocak 1976), yol arkadaşım Mehmet Tandoğan’ın eniştesi Mehmet Bozkurt arabayla Almanya’ya dönecekti ve yanında bizi de götürecekti. Bu durum bizim için bir fırsattı. Çünkü, Almanya'ya gitmek için, yol ücreti ödemeyecektik.

1976 yılının ocak ayı idi. Artık pasaport, mühür ve makbuzlar hazırdı. Yola çıkmamız için hiçbir engel kalmamıştı. Arkadaşlarla helalleştik, Mehmet Bozkurt ile birlikte Almanya’ya doğru yola çıktık. Çıktık ama, yolculuk boyunca geri çevrilme korkusu bizi bir türlü terk etmedi. Bulgaristan’ı sorunsuz geçtikten sonra, o yıllarda Yugoslavya’nın, günümüzde Slovenya Cumhuriyeti’nin Kranj Bölgesi’nde bulunan ve aynı zamanda Slovenya Cumhuriyeti’nin başkenti olan Ljublujana kenti üzerinden, Jesenice (Yugoslavya tarafı) / Villach (Avusturya tarafı) hudut kapısına gece çok geç vakitte vardık. Yugoslavya – Avusturya Hudut Kapısı orta yükseklikten oluşan dağların göbeğinde ve yüksek bir noktada idi. Şiddetli ve dondurucu bir soğuk vardı. Jesenice’yi sorunsuz geçtik. Ancak Avusturya’ya girişte bizi eğlediler, arabadan inmemizi istediler. Yapılan sorgulama sonucu, Avusturya’ya girişimiz uygun görülmedi ve geri çevrildik. Korktuğumuz başımıza gelmiş, Avusturya hudut kapısından geri çevrilmiştik. Donup kalmıştık, ne yapacağımızı bilmiyorduk. Edilen bir yığın masraf, katedilen onca yol, çekilen eziyet ve zahmetten sonra geri dönüşü bir türlü kabullenemiyor, çaresizlik içinde kıvranıyorduk.

Neden sonra Almanya’ya, Ljublujana üzerinden, demir ya da hava yoluyla geçme kararı aldık. Dışarıda kuru ve dondurucu bir soğuk vardı, durulacak gibi değildi. Hemen arabaya bindik ve sürdük. Kısa bir yolculuktan sonra Ljublujana’ya vardık. Mesai saatinin başlamasıyla birlikte, Almanya’ya bilet satın almak için, önce demir, sonra da hava yolları bilet satış noktaların müracaatta bulunduk. Ancak her iki noktadan da Almanya için bilet satın alamadık. Her iki kurumun da gerekçesi: Alman Dışişleri Bakanlığı’ndan kendilerine iletilen bir talimat doğrultusunda, kurum olarak, Almanya istikametine turist taşımama kararı aldıklarını ve bu nedenle de bize bilet satamayacakları yönünde idi. O yıllardaki yoğun işçi akınını durdurabilmek için, Alman Dışişleri Bakanlığı bu yönde bir önlem almayı gerekli görmüştü ve bu nedenle giriş kapılarında yapılan kontroller sıkılaştırılmıştı.

Hangi kapıya yönelsek yüzümüze kapanıyordu. Çaresiz, bitkin ve üzgündük. Geri dönmekten başka seçeneğimiz kalmamıştı. Ancak köye nasıl varacaktık, kime ne diyecektik, bilemiyorduk. Mehmet Bozkurt’la ağlaşarak vedalaştık. O arabasıyla Almanya’ya yöneldi, biz kalacağımız otele. Ljublujana’daki bir otelde geceledikten sonra, ertesi gün, saat 11:00 sularında, demir yoluyla İstanbul’a hareket ettik.

Saklanmaz bir gerçektir ki, Avusturya sınırından geri çevrilişimiz, kimileri tarafından sevinçle karşılanmıştı! Bu bizi yıldırmamış, ancak üzmüştü!

Aradan çok bir zaman geçmedi. Birkaç hafta sonra, (Mart 1976), dernek yönetimi almış olduğu bir kararı bana iletti: ’’Almanya vizesi için müracaatta bulunmak amacıyla, gerekli evrakları temin ederek, Ankara’ya gitmem talep ediliyordu.’’

Konuyu dernek yönetimiyle enine boyuna konuştuktan ve bir karara bağladıktan, gerekli evrakları tedarik ettikten sonra, Hacı Mehmet Akdemir ile birlikte, Ankara’ya doğru yola koyulduk.

Ankara’ya vardığımızda, o yıllarda Ulus Polis Karakolu’nda görevli olan Ertan Akdemir’in Mamak’daki evine misafir olduk, orasını ikamet gösterdik. Vize ve otobüs bileti için, o yıllarda Türkiye - Almanya arasında transit yolcu taşımacılığı yapan Bosfor Turizm Şirketi’ne, başvuruda bulunduk. Hemen ertesi gün, Almanya’ya gidebilmem için gerekli olan vize de, otobüs bileti de hazırdı. Tüm bu işlemler için Bosfor Turizm Şirketin’i tercih etmiştik. Çünkü Ali Osman’ın Hasan (Hasan Dündar) da aynı şirket otobüsüyle, aynı gün ve aynı saatte, Almanya’ya hareket edecek ve böylece bana arkadaşlık edecekti. Böyle uygun görmüş, böyle kararlaştırmıştık. Artık tüm hazırlıklar tamamdı. Köye dönüp hareket gününü beklemeye başladım.

Hareket günü gelip çattığında, Ali Osman’ın Hasan ile birlikte, Ahmet Ağa’nın Bekleme (Uçkuyu)’den, Kayseri otobüsüyle Ankara’ya, oradan da Bosfor Turizm Şirketi’ne ait bir otobüsle Almanya’ya hareket ettik. Uzun ve yorucu bir yolculuktan sonra, Maribor (Avusturya) ve Salzburg (Almanya) sınır kapılarını sorunsuz geçtik.

Önce Münih kentine vardım. Münih ve çevresinde bulunan Köşektaşlılar tarafından büyük bir teveccüh ve ilgi ile karşılandım. Zaman kaybetmeden yola koyuldum, Münih’ten sonra Mainz’e vardım. Münih’de olduğu gibi, Mainz’de de büyük bir teveccüh ve ilgi ile karşılandım.

Merkez olarak Mainz’deki Cam Firması’nın Hayımı’nı belirledik. Çünkü orada çok sayıda Köşektaşlı ikamet etmekteydi. Orada yapmış olduğumuz ilk toplantıda: ’’Madem ki dernek yönetimi böyle bir karar aldı ve sizi buraya gönderdi, biz elimizden geleni yapmaya hazırız! Almanya’daki Köşektaşlılar olarak, kimseye el avuç açmadan, bu işi kendimiz başaracağız!’’ şeklinde bir karar alındı. Bu karar Almanya’daki tüm Köşektaşlılara ulaştırıldı.

Toplantıda alınan bu karardan sonra, yapılacak yardımların umulandan yüksek olacağını sezinledim. Köyle irtibata geçerek, ihale işini bir an önce halletmelerini önerdim. Bu önerim üzerine ihale, ben daha Almanya’da iken, Gülşehir’in bugünkü (2009) belediye başkanı sayın Erol Ünlüsoy’a verildi. Binanın inşaasına ise, ben döndükten hemen sonra başlandı.

O yıllarda yurtdışında bulunan Köşektaşlılar, yeni kurulan dernek ve yaptığı çalışmalardan haberdar olduklarından, gerekli hazırlık ve tedariki yapmışlardı. 1976 yılı, Osman Şeref’in işsiz olduğu yıldır. Almanya’da bulunacağım süre boyunca, Almanya’nın çeşitli kentlerinde yaşayan Köşektaşlılara beni arabasıyla Osman Şeref ulaştıracaktı. Almanya ziyareti bu şekilde tertip edilmiş, bu şekilde de uygulanmıştır!

Osman Şeref’le Almanya’yı kent kent dolaştık. Mainz’den sonra Köşektaşlıların yaşadığı diğer kentlere yöneldik. Stuttgart, Dortmund, Duisburg, Köln ve çevrelerinde bulunan tüm Köşektaşlılara ulaştık. Köşektaşlılar, ortaokul namına verdikleri yardımlara ek olarak, yakıt giderlerini karşılamak amacıyla, Osman Şeref’e ek yardımda bulunuyorlardı. Yukarıda da belittiğim gibi, Osman Şeref işsizdi ve yakıt giderlerinin bir türlü karşılanması gerekiyordu. Zaten yakıt giderlerinden başka bir giderimiz de yoktu. Köşektaşlıların kaldıkları hayımlarda eğleşiyor, onların pişirdikleri yemeklerden yiyor, onların içtikleri içeceklerden içiyorduk. Bu nedenle de, barınma-yeme-içme gibi temel ihtiyaçlarımızı karşılamak için, bir kuruş bile harcamıyorduk.

Mesafe olarak Mainz’e hayli uzak olan ve az sayıda Köşektaşlının yaşadığı Hamburg ve diğer kıyı kentlere gitmeyi uygun görmedik. Bu kentlerde yaşayan Köşektaşlılara haber göndererek, yardımlarını köydeki eşleri aracılığıyla ulaştırmalarını önerdik. Bu önerimiz sonrasıdır ki, kendilerine Almanya’da ulaşamadığımız Köşektaşlılar yardımlarını köydeki eşleri aracılığıyla ulaştırmışlardır.

Son durağım Frankfurt’tu. Frankfurt’taki Köşektaşlılar beni, beklemediğim bir eda ile ağırladılar, uçak biletine varana dek temin ettiler, sade bir törenle uğurladılar.

Özel bir havayolu şirketinin Charter uçağıyla İstanbul’a, İstanbul’dan, Türk Hava Yolları’nın iç hatlar uçağıyla, Ankara’ya geçtim. Ankara Esenboğa Havaalanı’ndan kiraladığım bir taksi ile Ankara Terminali’ne, oradan da otobüsle Ahmet Ağa’nın beklemeye vardım.

İnanılır gibi değildi. Otuz sekiz gün sonra toplanan meblağ, tamı tamına, 101.000 DM (Deutsche Mark) idi! Bir ara, Fransa’ya gitme kararı da almştık, ancak; “Ne olur, ne olmaz, sınırda sorun çıkabilir, bu da bize pahalıya mal olur.” kuşkusuyla vazgeçmiştik.

Yaklaşık kırk gün sonra beklenenden fazlasını elde etmiş olmanın verdiği keyifle varmıştım Köşektaş’a. Almanya’da biriken 101.000 Alman Markının bir kısmını, 4,50 TL karşılığında bankaya, bir kısmını da, 5 TL karşılığında Kızılağıllı Hacı İbrahim’e bozdurmuştuk. Yüklü bir meblağ birikmişti. Bu nedenledir ki, aslında üç derslik olarak tasarımlanan ortaokul binasının planını altı derslik olarak değiştirmiş ve uygulamaya sunmuştuk. Tüm masraflar karşılandıktan sonra, bir miktar daha para artmıştı. Artan o parayla, o dönemin Nevşehir İl Bayındırlık müdürü sayın Hamdi Tüfekyapan’ın desteğini de alarak, Karşı Mahalle’deki Sağlık Ocağı binasının yapımını gerçekleştirmiştik.

Yine o yıllarda, Ali Kea’nın Bayram (Karatekin) ve köy halkının desteğiyle, ek bir birikim sağlamış, sağlamış olduğumuz o ek birikimle minareyi yaptırmış, mezarlığın etrafını tel örgüyle çevirtmiş, imam evinin de tamiratını yaptırmıştık.

1976 yılında, ortaokul binasının inşaatı henüz devam etmekte iken, sık sık Ankara’ya gitmiş, ortaokulda eğitim ve öğretime daha o yıl başlanması için temaslarda bulunmuştum. O yıllarda Nevşehir milletvekili olan sayın Hüsamettin Başer’in bu konuda bana yardımı dokunmuş ve bu uğurda sarfettiğim çabalarımın hiçbiri boşa gitmemişti.

İzleyen günlerde sade bir açılış töreni düzenlemiş, Köşektaş Köyü Ortaokulu’nun açılış töreni için o yılların Nevşehir Valisi sayın Macit Sönmez’i, İl Millieğitim Müdürü sayın Yılmaz Atalay’ı, Köşektaş’a davet etmiştik. Nevşehir Valisi sayın Macit Sönmez’in açılış konuşmasının hemen başında bana dönerek söylemiş olduğu şu sözler hâlâ belleğimde:

"Bir din görevlisinin bu tür çalışmalarla içinde yaşadığı topluma faydalı olması takdir edilmesi gereken bir davranıştır! Üstün gayretiniz, özverili çalışmalarınız ve başarınızdan dolayı sizi tebrik ediyorum!"

Daha sonra törende hazır bulunan öğretmen arkadaşlara dönerek:

"Bir köy imamının elde etmiş olduğu başarıyı görmekteseniz. Bu davranış hepinize örnek olsun!" diyerek konuşmasına devam etmişti.

Köşektaş’a ait anı ve hatıraları unutmak ne benim için, ne eşim için, ne de çocuklarım için mümkündür. İstenmeden yaşanmış kimi olumsuzluklar olmuş olsa da, biz hiç kimseye kırgın ve dargın değiliz. Tüm Köşektaşlıları saygı ve sevgiyle selamlıyoruz.

Nuri Biçer l Köşektaş Köyü İmamı

Fotograflar: - Köşektaş Köyü Ortaokul Binası l Cengiz Şen l 2006 - Köşektaş Köyü Sağlık Ocağı Binası l Cengiz Şen l 2006

*Yazıntı ve bireşim: Lütfullah Çetin, 2009

  
1092 kez okundu

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın
Huzursuz Ruh


Çekip Gitmek İstediğim Zamanlar Oluyor

Elif Şafak

Bence devremülk bile almamalı insan. Nereden biliyorsun her sene her 10 Temmuz - 10 Ağustos arasını şu koskoca dünya üzerinde gidip gidip hep aynı noktada geçirmek istediğini? Olur ya, gelecek sene başka memleketlere gidersiniz ailecek. İran’a mesela ya da Ukrayna’ya veya Kamboçya’ya...

Yolculuk etmeyi niye bu kadar seviyorum bilmiyorum. Tek bildiğim yollarda özgürleştiğim, romanlarımı hep oradan oraya giderken tesadüfen bulduğum ve ilk satırlarını yolculuklarda yazdığım. Sevmenin de ötesinde bir ihtiyaç bu, kanımda deveran eden bir saklı iptila. İlla ki çıkmalıyım yolculuklara. Uzun süre yolculuk etmez, edemez isem bir eksiklik hissetmeye başlıyorum. Bir tıkanıklık. Akmıyor sanki hayat, illa ki gitmem gerek.

Gitmek ama nereye? Önemi yok. Gitmek ama niye? Cevabı yok. Aslında varılacak yer dahi o kadar mühim değil, zira aslolan gitmek, gidebilmek... zaman zaman... her zaman.

Uçmayı, havaalanlarını, pasaport kontrollerini, bel ağrılarını ve uluslararası seyahatlerin o kaçınılmaz gündelik sefaletlerini günahları kadar sevmeyen arkadaşlarım var. Karşılıklı yadırgayan gözlerle bakıyoruz birbirimize. “Sen de artık yorulmadın mı bunca dolaşmaktan, otur oturduğun yerde.” diyenler çıkıyor aralarından, nedense yarı sitemkar. “Huzursuz ruh seni!”

Doğru, nereye gidersen git, kaçtıklarını götürürsün beraberinde. Doğru, ne kadar kilometre kat edersen kat et yakınlaşamazsın kendine, eğer zihninin ve yüreğinin sınırları duruyorsa yerli yerinde. Doğru, aslolan hikayeleri arşınlamaktır, memleketleri değil. Bunların hepsi doğru. Ve her seyyah bilir ki gittiği yerde onu gene kendisidir karşılayacak olan. Kendi geçmişi. Huzursuz ruhlar bilmez mi sanırsınız, ne kadar dolaşırlarsa dolaşsınlar huzur bulamayacaklarını...

Ne var ki gene de dayanamazlar işte. İçlerinde kurulu bir saat. Tik-tak-tik-tak. Sonsuza değin aynı yerde güven ve huzur içinde kalmak mı, yoksa savrula savrula oradan oraya gitmek mi deseler hiç tereddütsüz gitmek, gidebilmek derim. Sonsuza değin verilen yeminlerde bir sahtelik var. Hiç bozulmamak üzere kurulu düzenlerde bir tahakküm var. Hiç değişmediğini iddia eden ve bununla gurur duyan insanlarda bir hamlık, çiğlik, pişmemişlik var. İnsan ki eşrefi mahlukattır, içindeki semavi özü keşfetmekle yükümlüdür. Çıkacaksın yollara, kendine doğru git gidebildiğin kadar. Keşif boynumuzun borcudur. Kendimizi keşfetmek, aşkı keşfetmek, dünyayı keşfetmek, Öteki’ni keşfetmek...

Çakılı kalmamak hep aynı ruh hallerine, aynılıklara, çoktan bitmiş ama rol yapmayı sürdüren evliliklere, kendini yenileyemeyen ilişkilere, tavsamış sirkeleşmiş arkadaşlıklara, aslını yitirmiş ve bir ucuz taklitten ibaret kalmış aşklara... Bence devremülk bile almamalı insan. Nereden biliyorsun her sene her 10 Temmuz-10 Ağustos arasını şu koskoca dünya üzerinde gidip gidip hep aynı noktada geçirmek istediğini? Olur da gelecek sene başka memleketlere gidersiniz ailecek? İran’a mesela ya da Ukrayna’ya veya Kamboçya’ya... Nasıl yaşar nasıl ağlar orada insanlar sırf görmek için, sırf meraktan, merak ki en çabuk yitirdiğimiz, en temel dürtümüzdü, bize en çok yakışan... Hem belki seneye tek başına çıkarsın tatile, kocan ve çocuklarınla değil; kendi kendinle. Sevmediğinden değil aileni, kendini özlediğinden. Şöyle bir kendinle sohbet etmeyeli çok zaman geçtiğinden. Yalnızlık içsel bir hazine olduğundan. Kaçılacak bir sosyal kusur değil.

Çakılı kalmamak sırf alışkanlıklardan ötürü demir attığın koylara. Çıkmak oralardan, geçmek dalgakıranların beri tarafına, bilmediğin memleketlere varmak, tatmadığın yemekler yemek, sözlerini anlamadığın şarkılarla içlenmek, risk almak, dağılmak ve parçalanmak ve hasret çekmek buram buram, gurbetin tadına bakmak ve kendini yabancının gözünden görmek, şaşırmak yeniden, şaşırmak bir çocuk gibi dünyanın hallerine, çeşitliliğine, güzelliğine, acımasızlıklarına... şaşırmak ölene kadar. Şaşırma kabiliyetini hiç yitirmemek. Budur son tahlilde Adem oğullarına Havva kızlarına kendilerini keşfettirten serüven.

Elif Şafak