Aydınlıkla Karanlık Arasında
Agora, bilim ve felsefenin dünyayı ne denli ileriye taşıdığını, dinin, din çatışmalarının dünyayı ne denli geriye, karanlığa götürdüğünü kanıtlıyor.
Agora
M.S. 4. yüzyılda ölüm, korku, yıkım, din çatışmalarının dorukta olduğu bir zamanda bilim ve felsefeyle uğraşan fizikçi Hypatia’nın savaşımı etkileyici bir anlatımla karşımızda.
Alejandro Amenábar’la Mateo Gil’in özgün senaryosundan yola çıkılan tarihi dram, M.S. 391’de Roma İmparatorluğu çökerken Mısır eyaletindeki İskenderiye Feneri ve dünyanın en büyük kitaplığı İskenderiye Kitaplığı parlak dönemini yaşıyordu. Kitaplık hem kültürü hem de dini simgeliyordu.
Roma İmparatorluğu’nun bir parçası olan İskenderiye’de İskenderiye Müzesi’nin yöneticisi Theon’un kızı filozof, astronom, fizikçi Hypatia öğrencilerine Platon’un öğretilerini aktarır. İmparatorluk ikiye bölününce Parabolani keşişleri Hristiyanların ahlak polisi olurlar. Dini ve sosyal kargaşa gittikçe yoğunlaşmaya başlar, Hypatia Antik Dünya’nın bilgeliğini korumak amacıyla büyük savaşım verir.
Hristiyanlar Yahudi mahallesini basarlar, Yahudiler İskenderiye’den sürülürler. Felsefeye ve bilime inandığını açıklayan Hypatia dinsizlik, büyücülük ve cadılıkla suçlanır. Sürgünlerin, din çatışmalarının, önyargının sürdüğü bir dönemde felsefeye ve bilime inanan yürekli bir bilim kadınının çarpıcı öyküsü günümüz gerçekleriylede birebir örtüşüyor.
İskenderiye kentini yeniden yaratırken yönetmen Amenabar, On Emir (1956), Ben-Hur (1959), Firavun (1966) filmlerinden yararlanmış. Yedi Goya ödüllü, 2009 Cannes Film Festivali’nin açılış filmi bilim ve felsefenin dünyayı ne denli ileriye taşıdığını, dinin, din çatışmalarının dünyayı ne denli geriye, karanlığa götürdüğünü kanıtlıyor.
Agora
Yönetmen: Alejandro Amenábar
Oyuncular: Rachel Weisz, Max Minghella, Oscar Isaac, Michael Lonsdale, Rupert Evans, Ashraf Barhom, Sami Samir/ 121 dakika, As Sanat.
İsteyenler buraya tıklayarak Agora filmini izleyebilirler.
kosektas.net, Köşektaş Köyü Bilgisunum Sayfası
 |
Adem Güneş - Kâzım Yalım - 1970'li yıllar, Ankara |
KÖŞEKTAŞ’TAN PORTRELER I |
Yazan ve Sunan Dr. Salim Çelebi
Bu yazının, güler yüzlü, aydınlık kimlikli, çok yönlü, çok hünerli öğretmenimiz Kãzım Yalım henüz hayatta iken kaleme alınmış olması oldukça sevindirici.
Bu yüzden Köşektaşlı Dr. Salim Çelebi'ye, bu anlamlı çalışması için ne kadar teşekkür etsek azdır! "Köşektaş'tan Portreler" adlı çalışmasının devamını sabırsızlıkla ve merakla bekliyoruz.
kosektas.net
İlkokul öğretmenlerim Yahya Doğan ve Fethi Çelebiydi.
Öz be öz
amcamın oğludur Fethi Öğretmen.
Değer
yargılarımız ve saygı anlayışımız farklıydı o yıllarda. Çekinir, korkardık
öğretmenlerimizden ve haddimize bile düşmezdi en ufak bir saygısızlık. Bu
nedenle, ben tüm öğretmenlerime olduğu gibi Fethi Öğretmenime de hep resmî
davranmışımdır.
Gerek
öğrenciliğimde ve gerekse sonraki yaşamımdaki ilişkilerimiz, “amcamın oğlu”
olarak değil de “öğretmen-öğrenci ilişkileri olarak sürmüştür.
Çok
şeyler öğrenmişimdir Fethi Öğretmenimden; rahmetle ve saygıyla anıyorum.
Kâzım
Öğretmen de akrabamdır ve halamın oğludur. Benim öğretmenim olmadığı için,
ilişkilerimiz resmî değil daha bir samimi olmuştur hep.
Her
şeyden önce Hasanoğlan Köy Enstitüsü mezunuydu.
(Köye son
gidişimde Ade Bacıyla (Çelebi) konuştum: Köylü çocukların, Köy Enstitüsüne
yönlendirilmesiyle görevli yetkililer köye gelip onu da götürmek istemişler,
fakat babası; “Ben kızımdan ayrılamam!” diyerek tüm baskılara rağmen
göndermemiş: Hayıflanıyordu.)
Kadife
gibi bir sesi vardı ve çok iyi ut çalardı Kâzım Ağabey: Köy Enstitüsü mezunu
olmanın ayrıcalığı olsa gerek!
Geçenlerde,
bana gönderilen; köy enstitüleriyle ilgili bir çalışmada gördüm adını ve
heyecanlandım.
Ben
çocukken, babamın ricasını kıramaz ve uduyla bizim eve gelir ve başka
gelenlerle birlikte zevkle dinlerdik doyumsuz sesini.
Ut, Kâzım
Ağabeyin maharetli parmaklarıyla; enstrüman olmasının mutluluğunu yaşardı.
Kütüphanesi zengindi ve sayılamayacak
kadar çok yerli ve yabancı yazarların kitapları vardı.
Ben,
ortaokul ve lise öğrenciliği yıllarımda okudğum tüm kitapları Kâzım Ağabeye
borçluyum.
Okumam
gereken kitapları tek tek seçerek verirdi. Kendisi evde yoksa, Leyla Yenge
(Yalım) kütüphaneden kitap almama müsaade ederdi.
Tolstoy’u,
Balzac’ı, Dostoyveskiyi, Andre Gide’i, Fakir Baykurt’u,Yaşar Kemal’i... onun
sayesinde tanıdım.
Okuduğum;
İnce Memet, Yaban, Suç ve Ceza, Vadideki Zambak, Türkiyenin Düzeni, Onuncu
Köy...gibi kitaplar onun kütüphanesinden aldığım kitaplardır.
Nazım
Hikmet şiirlerini ilk kez Kâzım Ağabeyimizden duymuştum.
Üniversite
öğrenciliği yıllarımda, yaz tatili köye geldiğimde; ben ve benim gibi gelen
diğer tüm arkadaşlar bir araya gelir, tartışır ve sohbet ederdik Kâzım
Ağabeyimizle.
68’li
yıllardı...
1961
Anayasasının getirmiş olduğu özgürlük ortamında, “Ortanın Solunun” yeni yeni
dillendirilmeye başladığı yıllar...
“Sömürü,”
işci sınıfı,” “kapitalizm,” “emek,” “sermaye” gibi kavramların tartışılmaya
başlandığı yıllar...
Bizler,
öğrenmeye çalışıyorduk; yönümüzü bulmaya çalışıyorduk yani.
Eğilip
bükülebilen fidan gibiydik, her yöne bükülüp şekillendirilebilirdik.
Duygusaldık
da üstelik!
Ama,
gerçekçi ve akılcı düşünüldüğünde; canlı bir örnek vardı karşımızda: Doğup
büyüdüğümüz köyümüz, Köşektaşımız ve rehberimiz Kâzım Yalım.
Bütün bir
yıl çalışıp da emeklerinin karşılığını alamayan köylülerimiz...
Ulu önder
Atatürk’ün, “Türk Milletinin hakiki efendisi köylüdür.” sözüne rağmen,
sömürülen
ve şehirlerde horlanan köylülerimiz...
O
dönemdeki toplumsal tüm temel çelişkileri Kâzım Ağabeyimizden öğrendik bizler.
Adnan’la,
öğrencilik yıllarında iki kez görüşebilmiştik İstanbul’da. Bir keresinde
evimize gelmişti ve kızımın kara kalem portresini yapmıştı, hâlâ da durur.
Bir
keresinde de Akademideki atölyesinde ben ziyaret etmiştim. Başarılarıyla gurur duyuyor,
mutlu oluyoruz.
İyi ki
vardın ve varsın: Sana minnettarım, sağ olasın Kâzım Ağabey.
Aklımda
kaldığı kadarıyla, 1960’lı yıllarda, Kâzım Ağabeyin bize sorduğu bir bilmece –
bulmaca vardı. Ben de sevgili okuyucularımıza soruyorum:
“Tebeşir
temiz midir
Leblebi
leziz midir?
Vizenin
samanı
Yoncadan
semiz midir?”
Ve yine aklımda kaldığı kadarıyla, Kâzım Ağabey; “Bale, nişane, mesnede, tajder.” derdi. Ne anlama geldiğini bilmiyorum. Sevgili Lütfullah, bunların yanıtlarını Kâzım Ağabeyden öğrenip açıklarsa sevinirim.
Dr. Salim Çelebi
0 Yorum - Yorum Yaz
"Kimi der, dünya ateşle son bulacak
Kimi - buzdağına dönecek.
Arzuyu tattığım kadar,
Aklım ateşten yana olanlara kanar.
Ama iki kez son bulacaksa eğer,
Nefret hakkında yeterince bilgim var
Donarak batmak daha görkemli olacak,
Nefret ancak böyle son bulacak."
"Ateş ve Buz", XX. yüzyılın en ünlü Amerikan şairlerinden biri olan "Robert Frost"un bir şiiridir. 1920'de yayınlanan bu kısa ama etkileyici şiir arzu, nefret ve onlarla birlikte insanların yok oluş temalarını işliyor. "Robert Frost", son derece canlı ve özlü bir dil kullanarak dünyanın sonuna dair düşündürücü bir bakış açısı sunuyor.
Şiirin aslı dokuz dizeden oluşuyor, yani az kelimeyle çok şey söylüyor. İlk iki satırda "Robert Frost", "arzu" ve "nefret" kavramlarını dünyanın sonunun potansiyel nedenleri olarak düşünüyor. Ateşi, insanlığı yutabilecek tutkulu ve tüketen bir istenç olan arzuyu temsil eden bir güç olarak sunuyor. Tersine, buzun insanlığı dondurup kontrol edebilecek soğuk ve yıkıcı bir duygu olan nefreti simgelediğini tasvir ediyor.
"Robert Frost", bu iki yıkıcı gücün potansiyel sonuçlarını tartışıyor. Ateşin yıkıcı gücünün hızlı ve hararetli bir yok oluşa yol açabileceğini, burada arzu yoğunluğunun teşvik görevi gördüğünü öne sürüyor. Öte yandan buzun kademeli ve amansız tahribatı, nefretin derin ve her şeyi tüketen doğasını temsil ediyor.
Son satırda "Robert Frost", gözlemlerini yansıtıyor ve hem ateşin hem de buzun dünyayı yok etme kapasitesine sahip olmasına rağmen, ateşle ilişkilendirilen arzunun daha tehlikeli olabileceğine ve muhtemelen yıkımın nedeni olabileceğine inandığını ifade ediyor.
Genel olarak, "Ateş ve Buz" insanlığın kendi kendini yok etme potansiyeline dair karanlık ve karamsar bir bakış açısı sergiliyor ve okuyucuları arzunun ve nefretin doğası ve bunların sonuçları hakkında düşünmeye bırakıyor.
"Ateş ve Buz" kısa ve açık bir dil kullanarak derin insani duyguları derinlemesine inceleyen, çok beğenilen bir şiir. "Robert Frost"un "arzu" ve "nefreti" temsil etmek için temel imgeleri ("ateş" ve "buz") kullanması şiire bir evrensellik duygusu getirerek okuyucuların kendi deneyimleriyle kişisel bağlantılar kurmasına olanak tanıyor.
Şiirin kısalığı da etkisini artırıyor. "Robert Frost", sadece dokuz satırda insanlığın potansiyel yıkımını özetliyor ve okuyucular üzerinde kalıcı bir izlenim bırakıyor. Şiirin özlü yapısı duygusal yoğunluğunu arttırıyor, çünkü her kelime anlam taşıyor ve genel temaya ve mesaja katkıda bulunuyor.
Üstelik ateş ve buzun yıkıcı güçleri arasındaki karşıtlık, okuyucuları arzu ve nefretle kendi deneyimleri üzerinde düşünmeye sevk ediyor. "Robert Frost"un bu duyguları keşfetmesi, kontrolsüz tutku ve kalıcı düşmanlığın tehlikelerine karşı bir uyarı görevi görüyor.
Dahası, "Robert Frost"un "Ama iki kez yok olacaksa eğer l Nefret hakkında yeterince bilgim var l Donarak batmak daha görkemli olacak l Nefret ancak böyle son bulacak" şeklindeki son cümlesinin muğlak doğası, daha derin bir yoruma davet ediyor. Bu, "Robert Frost"un hem arzunun hem de nefretin dünyayı yok etme potansiyeline sahip olduğunu düşündüğünü, ancak nefretin yıkıcı gücünü kabul edecek kadar iyi anladığını gösteriyor.
“Ateş ve Buz", az sözle çok şey anlatması, arzu ile nefretin derinlemesine araştırılması, okuyucuları insan doğasının karanlık yönleri üzerinde düşünmeye teşvik etmesi bakımından, güçlü ve düşündürücü bir şiir.
Kaynak: Literature English
kosektas.net, Köşektaş Köyü Bilgisunum Sayfası