Deve Tellal, Pire Berber İken

Kimi zaman; işin karnın yarıldığı sıralar, yapılacak işin ucundan tutacak birini bulamaz insan. Çoğu zaman; eline yaba verip tınaz attıracak, evraaç tutuşturup ekmek evirdecek, çamur kardırıp kümes yaptıracak kimseyi bulamazdım. Konu komşu  omuzuma çok biner, laf heyket edip, kakıç kakmak için fırsat kollardı.

Senenin birinde, kar kış kapıya dayanmadan, kış için ekmek yapayım dedim. Derdim, konunun komşunun, dostun düşmanın diline düşmeden, kışlık ekmeğimi hazır etmekti.

İşe bir gün önceden başlayıp, tüm hazırlıklarımı yaptım. Hilmi’ye akşam erken yatıp, sabah erken kalkmasını, ekmeği evirmesini tembihledim.  

Sabah erkenden kalktım. Hamuru yoğurdum. Saçmayı, sapı tandırın başına yığdım. Tandırı yakmadan varıp şu Hilmi’yi kaldırayım dedim. İçeri girdim ki, ne göreyim, yorgan dürülüce duruyor. Sanki, yer yarılmış, içine girmiş,  Hilmi yok.

Hiç beklemedim. Gidip tandırı yaktım. Başladım hamuru açıp, ekmeği pişirmeye. Daha bir döküm bile bitmeden, Salim’in feriği Lale geldi.

Hilmi ile Hacı, eski ilkokulun çatısından yakaladıkları iki telis torba dolusu güvercini Lale’ye götürüp, kızartmasını istemişler. Lale Hacı’ya, güvercinleri kızartacağını ancak bir gün sonra, diğer kardeşleri ile birlikte yenmeleri koşuluyla. Hacı, analığının bu koşulunu çaresiz kabul etmiş. Hilmi ile Hacı, güvercinlerin tüylerini bir solukta yolmuşlar. Lale, soyulmuş güvercinleri kızartmış, bir tepsiye koymuş, üzerini örtmüş ve kısa bir süre için evden ayrılmış. Lale’nin evden ayrılışını fırsat bilen Hilmi ile Hacı, mutfağa girmişler, milangazı yakıp bir tas yağlamaç yapmışlar. Yağlamaçla birlikte kızarmış iki telis torba dolusu güvercini, bir tane bile bırakmadan, yemişler. Karınları doyduktan sonra, korktuklarından olacak, kaçmışlar. Görenler, Hilmi ile Hacı’nın, Sarılar - Avanos istikametine doğru gittiklerini söylemişler.

O gün bu haberi aldıktan sonra, akşama dek; hem hamur açtım, hem ekmek evirdim, hem de aşağıdaki türküyü söyledim:  

Dürülü de şu Hilmi`nin yorganı
Dağa doğru nasıl çıktın korkmalı
Avanos`ta savcılığa sormalı
Hilmi`yi, Hacı`yı görmediniz mi?

Gökteki güvercinler kanat açıyor
Suçlandı Hilmi nereye kaçıyor 
Evdeki ziyana kıymet biçiyor
Hilmi`yi, Hacı`yı görmediniz mi?

Gittiğin yollar ne kadar dolamaç
Pişti güvercinler oldu bulamaç
Dibine etmiş koca tas yağlamaç
Hilmi`yi, Hacı`yı görmediniz mi?

Yaba: Harman savurmakta kullanılan, çatal biçiminde, tahtadan yapılmış tarım aracı.
Tınaz: Rüzgarda savrulmak için hazırlanan dövülmüş tahıl yığını.
Evraaç: (Halk Dili) Açılmış ekmeği döndürüp çevirerek pişirmek için kullanılan ağaçtan yapılmış bir gereç. 
Evirmek: Döndürmek, çevirmek.
Saçma: (Halk Dili) Sap saman karışımı, tandırda ekmek pişirmek için kullanılan bir yakacak türü.
Tandır: Köylerde yere çukur kazılarak yapılan bir tür fırın.
Telis Torba: Bitkisel tellerden yapılmış, kaba örgülü büyük çuval.
Hilmi: Hilmi Şen ( Memnune Şen`in oğlu).
Hacı: Hacı Şen (Salim Şen`in oğlu).
Salim: Salim Şen.
Ferik: (Halk Dili) İlk eşin üzerine getirilen ikinci bir eş için kullanılan bir deyim.
Yağlamaç: (Halk Dili) Yukfa ekmeği yağda kızartarak yapılan bir yemek türü.